رفاقت 3

بسم الله

عن حسن بن علی العسکری علیهما السلام قال: بئس العبد عبد یکون ذا وجهین و ذا لسنانین یطرئ أخاه شاهدا و یأکله غائبا إن أعطی حسده و إن ابتلی خذله. (تحف العقول، ص 488)

امام حسن عسکری (ع) میفرمایند: چه بد بنده ایست آن بنده ای که دو رو و دو زبان باشد، در روبرو از برادرش تعریف میکند و او را مدح می نماید و پشت سر او را می خورد، اگر به برادرش چیزی رسد بر او حسد ورزد و اگر برادرش دچار مشکلی گردد او را رها می سازد.

همانطوری که پیش تر نیز بیان شد  برادر در این روایت، مطلق است و شامل برادر تنی و ناتنی و برادر دینی و دوست و رفیق و... میگردد.و همچنین اختصاص به جنس مذکّر ندارد و شامل جنس مونّث نیز می شود و اینکه از مردان فقط یاد شده به خاطر غلبه جنس مذکّر بر مونّث است که در ادبیات عرب قاعده ای معمول و مورد استفاده و کاربرد است.

عبارت «یأکله غائبا» اشاره به این مطلب دارد که اگر کسی غیبت دیگری را کند در واقع گوشت تن مرده او را میخورد. پس این عبارت میخواهد بگوید انسان دو رو پشت سر برادرش غیبت میکند.

در نتیجه یکی از افرادی که از رفاقت با آن باید پرهیز کنیم، شخص دو رو و دو زبان است.

رفاقت 2

بسم الله

عن أبی عبد الله علیه السلام قال: لا ینبغی للمرء المسلم  أن یواخی الفاجر و لا الأحمق و لا الکذّاب. (کافی، ج2، 640)

امام صادق سلام الله علیه میفرمایند: شایسته نیست برای مسلمان که با انسان فاجر و احمق و دروغگو برادری کند.

احمق کیست؟

در کتاب مجمع البحرین آمده: الأحمق من یسبق کلامه فکره، و هو من لا  یتأمل عند النطق هل ذلک الکلام صواب أم لا فیتکلّم به من غفلة. (مجمع البحرین، ج5، ص 152)

احمق آن کسی است که کلامش بر فکرش سبقت می گیرد، یعنی فکر نمیکند آیا سخنی که بر زبان جاری می سازد سخن درستی است یا خیر و از روی نا آگاهی و غفلت آنرا به زبان می آورد.

فاجر کیست؟

الفاجر هو المنبعث بالمعاصی و المحارم. (همان، ج3، ص 435)

فاجر آن کسی است که انگیزه و شوق برای کار حرام و معصیت دارد. در واقع یک حالت درونی است که شخص فاجر همیشه انگیزه انجام گناه را دارد و به نوعی قلبش کدر شده و نفس لوّامه اش (وجدان ملامت کننده) مغلوب نفس امّاره اش (نفس امر کننده به شرّ) شده است و برایش مهم نیست که این کاری که انجام میدهد گناه و معصیت است و دل مرده گردیده.

رفاقت 1

بسم الله

عن أبی جعفر علیه السلام: یا صالح! اتّبع من یبکیک و هو لک ناصح، و لا تتّبع من یضحکک و هو لک غاشّ و ستردّون علی الله جمیعا فتعلمون. (کافی، ج2، ص638)

امام باقر علیه السلام میفرمایند: از کسی پیروی کن که تو را به گریه می اندازد در حالیکه خیر خواه توست، و از کسی که تو را می خنداند در حالیکه میخواهد تو را فریب دهد پیروی مکن، و بدانید که همگی تان به سوی خداوند برمی گردید.