فحاشی ممنوع 9

بسم الله

دعا کردن در حق کسی که به ما فحش داده

واقعه ای در جنگ صفّین اتّفاق افتاد که به شرح زیر است:

منع أمیر المؤمنین علیه السلام حجر بن عدیّ و عمرو بن حمیق عن شتم أهل الشام، و إظهار البراءة منهم لمّا أظهرا البراءة من أهل الشام، و قوله لهما: کرهت لکم أن تکونوا لعّانین شتّامین تشتمون و تبرؤون، ولکن لو وصفتم مساوئ أعمالهم فقلتم: من سیرتهم کذا و کذا، ومن أعمالهم کذا وکذا، کان أصوب فی القول و أبلغ فی العذر، و قلتم مکان لعنکم إیّاهم و برائتکم منهم: اللّهم احقن دماءهم و دماءنا، و أصلح ذات بینهم و بیننا، و اهدهم من ضلالتهم یعرف الحق منهم من جهله، و یرعوی عن الغیّ و العدوان منهم من لجّ به، لکان أحبّ إلیّ و خیرا لکم، فقالا: یا أمیرالمؤمنین نقبل عظتک ونتأدّب بأدبک.۱

أمیر المؤمنین سلام الله علیه حجربن عدیّ و عمرو بن حمیق را از دشنام دادن و اظهار برائتشان از اهل شام منع کردند و فرمودند: من دوست ندارم شما دشنام دهید و اگر اعمال بدشان را توصیف می کردید، و می گفتید: سیره و مشی آنان چنین و چنان است، و کردارشان چنین و چنان است این در گفتار بهتر و درست تر و بلیغ تر می بود، و به جای لعن‌ کردن می گفتید: خدایا خونهای ما و آنان را حفظ فرما، و بینمان صلح برقرار کن، و از اهل شام آن هایی را که در جهالت به سر می‌برند ‌هدایتشان کن تا حق را بشناسند، و از گمراهی و دشمنی ورزیدن‌ حفظ کن، به تحقیق این طور سخن گفتن برای من دوست داشتنی تر بود و برای شما بهتر، آن دو نفر گفتند: یا أمیر المؤمنین پند و موعظه تو را قبول می کنیم و به آداب شما متأدّب می گردیم.

در این روایت نکته ای اخلاقی وجود دارد و آن عفو و گذشت است نسبت به کسانی که ما را دشنام داده اند، حضرت میفرمایند بجای اینکه شما هم مقابله به مثل کنید و فحاشی کنید، در حق آنان دعا کنید تا خداوند بینمان صلح برقرار نماید.

به قول خواجه عبدالله انصاری:

بدی را بدی کردن خرکاریست/خوبی را خوبی کردن سگ ساریست

بدی را خوبی کردن کار خواجه عبدالله انصاریست...         

---

۱ سفینة البحار ج۲ ص۸۰۷.