دل بستن به دنیا

بسم الله

عن ابن ابی یعفور قال: سمعت أبا عبدالله یقول: من تعلّق قلبه بالدنیا تعلّق قلبه بثلاث خصال: همّ لا یفنی و أمل لا یدرک و رجاء لا ینال. (کافی، ج2، ص320)

امام صادق علیه السلام میفرمایند: کسی که قلبش به دنیا تعلق گیرد در واقع قلبش تعلّق به سه خصلت و ویژگی دارد: 1.همّ و غمّی که تمامی ندارد، 2.آرزویی که دست نیافتنی است، 3.امیدی که به آن نخواهد رسید.

فرق بین أمل و رجاء: أمل همان آرزوست یعنی آن امیدی که مستمرّ و طولانی است در واقع همان آرزوی دور و دراز است که هیچ احتمالی مبنی بر برآورده شدنش وجود ندارد. ولی رجاء آن امید و آرزوی خیری است که احتمال برآورده شدن آن وجود دارد. با این حال روایت می فرماید: دل بستن به دنیا به گونه ایست که انسان دل به آرزو و امیدی بندد که هرگز بدان دست نخواهد یافت.

اینکه حضرت قریب به این مضمون فرمودند: دل بستن به این دنیا باعث ایجاد همّ و غمّی دست نیافتنی است، شاید منظورشان این بوده که انسانِ دنیا طلب و دنیا پرست همواره به دنبال دنیا و ثروت اندوزی است و هرچه هم ثروتمند باشد باز حرص و طمع او را رها نمی سازد و می گوید کم است، و تمام فکر و ذهنش معطوف به جمع آوری ثروت است.

از طرفی باید دانست که دنیا طلبی منحصر در ثروت نیست بلکه شامل مطلق تمایلات نفسانی است و از سوی دیگر چون نفس آدمی بی نهایت طلب است و اگر لگامش از دستمان خارج گردد از هرچه که میل کند سیر نمی شود و بیشتر می خواهد. به خاطر همین، کسی که قلبش متعلّق به دنیا شد همّی تمام نشدنی دارد.